ދިވެހި މުޖުތަމަޢުގައި ދުވަހެއް ދުވަހަކަށް އިތުރުވަމުންދާ އިޖުތިމާޢީ މައްސަލަތަކުގެ ތެރޭގައި ބުލީކުރުމަކީ ވަރަށް ނުރައްކާތެރި އަދި ސަމާލުކަން ދޭންޖެހިފައިވާ މައްސަލައެކެވެ. ދާދި މިދާކަށް ދުވަހު ސޯޝަލް މީޑިއާގައި ހިއްސާކުރެވުނު ޒުވާނެއްގެ ހިތާމަވެރި ވާހަކައިން މިކަމުގެ ނުރައްކާތެރިކަން އިތުރަށް ހާމަވެގެންދެއެވެ.
2025 ވަނަ އަހަރު ނިމެން ކައިރިވެފައިވާއިރު، އެއް ޒުވާނަކު އޭނާގެ ދިރިއުޅުމުގެ ހިތާމަވެރި ތަޖުރިބާތައް ސޯޝަލް މީޑިއާގައި ހިއްސާކޮށްފައިވެއެވެ. މި ޒުވާނާއަކީ މަންމައާއި ބައްޕަ ވަކިވެ ދިރިއުޅެމުންދާ ގެއިން ދިމާވާ ފުރައްސާރަ ކުރުމާއި ބިރު ދެއްކުމުގެ ސަބަބުން ހިތްހަމަޖެހުމެއް ލިބެމުން ނުދާ ޒުވާނެކެވެ. އޭނާގެ ވާހަކައިގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގޮތުގައި، 2025 ވަނަ އަހަރަކީ އޭނާއަށް ވަރަށް ހިތާމަވެރި އަހަރެކެވެ. ލޯބިވާ އެތައް ބަޔަކު ދުނިޔެ ދޫކޮށް ދިޔުމުގެ ހިތާމައިގެ އިތުރުން، އޭނާ ދިމާލަށް އެކި ފަރާތްތަކުން ބުނެފައިވާ ހިތްދަތި ބަސްތަކުގެ ސަބަބުން އޭނާގެ ނަފްސާނީ ހާލަތު ވަނީ ވަރަށް ބޮޑަށް ދަށްވެފައެވެ.
މި ޒުވާނާ ހިއްސާކޮށްފައިވާ ތަޖުރިބާތަކުގެ ތެރޭގައި، އޭނާގެ ޖިސްމާނީ ސިފަތަކަށް ބިނާކޮށް ކުރެވުނު މަލާމާތްތައް ހިމެނެއެވެ. ބައެއް މީހުން އޭނާގެ ނިކަމެތިކޮށް ވާހަކަދައްކައި، އޭނާ ނަޖިހާ އަޅާކިޔައި މަލާމާތްކޮށްފައިވެއެވެ. އަދި އޭނާގެ ފައިގައި ހުންނަ އިސްތަށިގަނޑަށް ބަލައި "ވިނަގަނޑެއްހެން ނޮޅިފައި ހުރި" ކަމަށް ބުނެ ދިމާކޮށްފައިވެއެވެ. މީގެ އިތުރަށް ބައެއް މީހުން އޭނާއާދިމާލަށް ، އޭނާ ވައްތަރީ ވަކި ފިހާރައެއްގައި ހުންނަ ވަކި ބަންގާޅީއެއް ބުނެ މަލާމާތްކޮށްފައިވެއެވެ. މިފަދަ ބަސްތަކަކީ އިންސާނެއްގެ ނަފްސާނީ ދުޅަހެޔޮކަމަށް ވަރަށް ބޮޑެތި އަސަރުތަކެއް ކުރުވާ ބަސްތަކެކެވެ.
މާތްﷲ ވަޙީކުރައްވާފައިވާ ފަދައިން، އިންސާނާ ހެއްދެވިފައިވަނީ އެންމެ ރީތި ސޫރައިގައެވެ. ކޮންމެ އިންސާނަކީވެސް ޚާއްޞަ ގޮތަކަށް ހެއްދެވިފައިވާ މަޚްލޫޤެކެވެ. އެހެންކަމުން، އެހެން މީހެއްގެ ޖިސްމާނީ ސިފަތަކަށް ބަލައި އެމީހަކު ދެރަކޮށް މަލާމާތްކުރުމަކީ އިންސާނީ ކަރާމާތަށް އުނިކަން ގެނުވާ ކަމެކެވެ.
އިތުރަށް ކަންބޮޑުވާންޖެހޭ ކަމަކީ، މި ޒުވާނާ ހިއްސާކޮށްފައިވާ ގޮތުގައި، އޭނާއާ ދިމާލަށް މިފަދަ ބަސްތައް ބުނެފައިވަނީ ލޯކަލް ކައުންސިލް އިންތިޚާބުގައި މީދޫ ދާއިރާގެ ޑަބްލިއުޑީސީގެ މެމްބަރުކަމަށް ވާދަކުރުމަށް ސޯޝަލް މީޑިއާގައި ކެމްޕެއިންކުރަމުންދާ މީހެކެވެ. ސިޔާސީ މަޤާމަކަށް ކުރިމަތިލާފައިވާ ފަރާތަކުން މިފަދަ ޢަމަލެއް ހިންގުމަކީ ވަރަށް ކަންބޮޑުވާންޖެހޭ ކަމެކެވެ. ސިޔާސީ މަޤާމުތަކަށް ކުރިމަތިލާ ފަރާތްތަކަކީ މުޖުތަމަޢުގެ ނަމޫނާ ބަޔަކަށް ވާންޖެހެއެވެ. އެފަރާތްތަކުން ދައްކާ ވާހަކަތަކާއި ކުރާ ޢަމަލުތަކަކީ މުޖުތަމަޢުގެ އެހެން މެންބަރުންނަށް ބޮޑު އަސަރެއް ކުރާނެ ކަންތައްތަކެވެ.
ބުލީކުރުމުގެ ޝިކާރައަކަށްވާ ފަރާތްތަކަށް ކުރާ ނަފްސާނީ އަސަރުތަކަކީ ވަރަށް ބޮޑެތި އަސަރުތަކެކެވެ. ތަފާތު ދިރާސާތަކުން ދައްކާގޮތުގައި ބުލީކުރުމުގެ ޝިކާރައަކަށްވާ ފަރާތްތަކުގެ މެދުގައި ނަފްސާނީ ބަލިތައް ޖެހުމުގެ ނިސްބަތް މަތިވެއެވެ. މީގެ ތެރޭގައި ހިތްދަތިވުން (ޑިޕްރެޝަން)، ކަންބޮޑުވުމުގެ ބަލި (އެންޒައިޓީ)، އަދި އަމިއްލައަށް ގެއްލުން ދިނުމުގެ ވިސްނުން ފަދަ ކަންތައްތައް ހިމެނެއެވެ.
މި ޒުވާނާ ހިއްސާކޮށްފައިވާ ގޮތުގައި، އޭނާއަށް ދިމާވި ކަންތައްތަކުގެ ސަބަބުން އޭނާ "ނުރޮވި ހުންނަނީ ހަމަ ކިރިޔާއެވެ." މިއީ ބުލީކުރުމުގެ ސަބަބުން އޭނާގެ ނަފްސާނީ ހާލަތަށް ކޮށްފައިވާ ނޭދެވޭ އަސަރު ދައްކުވައިދޭ ބަހެކެވެ. މިފަދަ ނަފްސާނީ ޙާލަތްތަކުގައި ހުންނަ ޒުވާނުންނަށް އެކަށީގެންވާ އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދިނުމަކީ މުޖުތަމަޢުގެ ޒިންމާއެކެވެ.
އިސްލާމްދީނުގައި އެހެން މީހުންނަށް ގެއްލުންދިނުމާއި، އެހެން މީހުން ދެރަކޮށް މަލާމާތްކުރުމަކީ މަނާކުރެވިފައިވާ ކަންތައްތަކެވެ. މާތް ﷲ ޤުރުއާނުގައި ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ: "އޭ އީމާންވެއްޖެ މީސްތަކުންނޭވެ! ބަޔަކު މީހުން އަނެއްބަޔަކު މީހުންނާމެދު މަލާމާތް ނުކުރާހުށިކަމެވެ! އެބަޔަކީ މަލާމާތްކުރެވޭ މީހުންނަށްވުރެ ހެޔޮ ބަޔަކު ކަމުގައި ވުން އެކަށީގެންވެއެވެ."
އަދި ހަދީޘްފުޅެއްގައި ނަބިއްޔާ ﷺ ޙަދީޘްކުރައްވާފައިވެއެވެ: "މުސްލިމަކީ އެހެން މުސްލިމުންގެ އަތުންނާއި ދޫން ސަލާމަތްވެގެންވާ މީހާއެވެ." މި ޙަދީޘްފުޅުން ދޭހަވަނީ މުސްލިމުން އެހެން މީހުންނަށް ގެއްލުން ނުދިނުމުގެ މުހިންމުކަމެވެ.
ބުލީކުރުމަކީ މުޖުތަމަޢުގެ ކޮންމެ ފަރުދަކުވެސް އޭގެ ނުރައްކާތެރިކަމާމެދު ވިސްނައި، އެކަން ހުއްޓުވުމަށް މަސައްކަތްކުރަންޖެހޭ ކަމެކެވެ. ޚާއްޞަކޮށް ސިޔާސީ މައިދާނުގައި ޙަރަކާތްތެރިވާ ފަރާތްތަކުން މިފަދަ ޢަމަލުތައް ހިންގުމަކީ ވަރަށް ކަންބޮޑުވާންޖެހޭ ކަމެކެވެ. އެފަރާތްތަކަކީ މުޖުތަމަޢުގެ ނަމޫނާ ބަޔަކަށް ވާންޖެހެއެވެ.
އަޅުގަނޑުމެން އެންމެން އެކުގައި މަސައްކަތްކޮށްގެން، ބުލީކުރުމުގެ ޢަމަލުތައް ހުއްޓުވައި، ހުރިހާ ފަރުދުންނަށްވެސް ރައްކާތެރި އަދި އަމާން މާޙައުލެއް ޤާއިމުކުރުމަށް މަސައްކަތްކުރަންޖެހެއެވެ. ކޮންމެ އިންސާނަކީވެސް އިޙްތިރާމާއެކު މުޢާމަލާތްކުރެވެންޖެހޭ މަޚްލޫޤެކެވެ. އެއްވެސް މީހަކު ޖިސްމާނީ ސިފަތަކަށް ބަލައި ނުވަތަ އެހެނިހެން ސަބަބުތަކަށްޓަކައި ބުލީކުރުމުގެ ޝިކާރައަކަށް ވެގެން ނުވާނެއެވެ.
މާތްﷲ އަޅުގަނޑުމެން އެންމެންނަށް ހެޔޮ ވިސްނުން ދެއްވައި، އެކަކު އަނެކަކަށް އިޙްތިރާމްކުރާ ބަޔަކު ކަމުގައި ލައްވާށިއެވެ. އާމީން.
ރިއެކްޓް އަދި ކޮމެންޓް ކުރެއްވުމަށް
